نقش ملات در دوام دیوارهای باربر
✅ اهمیت ملات در عملکرد سازه‌ای
ملات فقط ماده‌ای برای اتصال آجرها یا بلوک‌ها نیست؛ بلکه نقشی اساسی در یکپارچگی و پایداری سازه ایفا می‌کند. این ماده با توزیع یکنواخت نیروها، از تمرکز تنش و ایجاد ترک جلوگیری کرده و مقاومت جانبی دیوار را افزایش می‌دهد.
“Mortar helps distribute the weight of the masonry structure evenly, preventing stress concentrations that could lead to cracks or failure.”
– NIST Publications
در مقابل، اجرای نامناسب یا استفاده از ملات بی‌کیفیت، خطر ضعف ساختاری و کاهش دوام دیوارهای باربر را افزایش می‌دهد.
ضخامت و استحکام؛ دو مؤلفه حیاتی
طبق یافته‌های تحقیقاتی، ضخامت ملات و استحکام فشاری آن باید به‌صورت همزمان در نظر گرفته شود. در این رابطه، مجله IJPREMS هشدار می‌دهد:
“ضخامت بیش‌ازحد در درز ملات، لایه‌ای ضعیف ایجاد می‌کند که در برابر فشار، مستعد ترک‌خوردگی است.”
تحقیقات دیگر نیز تأکید دارند که افزایش کنترل‌شده‌ی استحکام ملات بدون افزایش بی‌رویه ضخامت، بهترین نتایج ساختاری را به همراه دارد.
مقاومت جانبی و انتخاب نوع ملات
بر اساس استاندارد CSA A179-14 و یافته‌های Masonry Research، انتخاب صحیح نوع ملات (N، S یا M) باید با توجه به نیاز باربری و شرایط اقلیمی پروژه صورت گیرد. با این حال، افزایش مقاومت ملات فراتر از حد مشخص، اثربخشی چندانی ندارد، مگر آنکه کیفیت پیوند و اجرای صحیح نیز تضمین شده باشد.
“For loadbearing applications, the bond influences the overall strength of the wall for resisting lateral and flexural loads.”
– Brick Industry Association
دوام بلندمدت؛ اهمیت چسبندگی ملات
کیفیت پیوند بین ملات و مصالح، مستقیماً بر مقاومت در برابر رطوبت، انبساط حرارتی و عمر مفید سازه تأثیر می‌گذارد. تحقیقات NIST نشان می‌دهد:
“کیفیت اتصال ملات به آجر، از مقاومت فشاری صرف آن مهم‌تر است.”
در نتیجه، ملات‌هایی با چسبندگی بالا و فرمولاسیون صنعتی دقیق، عملکرد پایدارتر و عمر بیشتری دارند.
✅ جمع‌بندی و توصیه‌های اجرایی
• ملات استاندارد و با چسبندگی بالا، کلید پایداری دیوار باربر است.
• ضخامت بهینه ملات بین 10 تا 15 میلی‌متر توصیه می‌شود.
• انتخاب نوع ملات باید بر اساس استانداردهای معتبر CSA یا ACI و متناسب با پروژه صورت گیرد.
• کیفیت اجرای اتصال ملات، مهم‌تر از مقاومت اسمی آن در آزمایشگاه است.
• ملات‌های صنعتی کنترل‌شده مانند ملات باسکاتی در پروژه‌های باربر، عملکرد موفقی از خود نشان داده‌اند.
منابع تخصصی
1. Understanding Mortar – Diversified Builder Supply Inc.
2. IJPREMS (2024) – Importance of Mortar Thickness
3. ResearchGate (2024) – Thickness vs Strength Studies
4. CSA A179-14 Standard – Canada Masonry Design Centre
5. Brick Industry Association – TN-8 (2020)
6. NIST Publications on Mortar Bond Durability
