ملات خشک چیست؟

ملات خشک که در زبان انگلیسی اغلب با نام های Dry Mix، Ready Mix Mortar،Dry Mortar از آن یاد می شود از ترکیب سه ماده اصلی یعنی سیمان، سنگدانه ها و مواد افزودنی شیمیایی تهیه می شود. نسبت ترکیب و نوع مواد یاد شده براساس تولید محصولات مختلف ملات خشک متفاوت است.

محصولات ملات خشک در محل کارخانه پیمانه و مخلوط شده و به صورت خشک، به صورت پاکت و یا فله به محل کارگاه ساختمانی حمل می شوند و در آنجا به نسبت مشخصی با آب مخلوط گشته و قابل استفاده می شوند، ملات های خشک انواع گوناگونی دارند و کاملا برتر از انواع سنتی هستند.

در محصولات ملات خشک از آنجا که این محصولات در کارخانه تولید می شوند انواع نظارت ها روی آنها صورت می گیرد و کیفیت مواد اولیه و میزان اخطلاط مواد اولیه گوناگون و ... به صورت دقیقی صورت می گیرد، در نتیجه محصول نهایی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. در روش سنتی علاوه بر آنکه ترکیب مواد اولیه با نسبت های صحیحی صورت نمی گیرد و موجب کاهش کیفیت ملات می گردد، این مسئله در سطح کلان به دلیل کاهش عمر بنا موجب حیف و میل منابع ملی و تخریب محیط زیست به دلیل ورود نخاله ساختمانی به آن می گردد. از سویی دیگر اختطلاط های سنتی برای ساخت ملات موجب هدر رفتن مواد اولیه نیز می شود به طوری که میزان اتلاف سیمان در کشور ایران را سالیانه بیش از 9 میلیون تن تخمین می زنند.

به طور کلی ملات ها به سه گونه مورد استفاده قرار میگیرند:
در روش اول انواع مواد اولیه به صورت جداگانه به محل کارگاه ساختمانی حمل می شوند و در آنجا به صورت سنتی و نادقیق با یکدیگر ترکیب می شوند و مورد استفاده قرار میگیرند.
روش دوم که به نام ملات تر شناخته می شود، ملات ها در کارگاههایی با مخلوط کردن مواد اولیه تهیه می شوند و این ملات ها قبل از حمل به سمت کارگاه های ساختمانی تحت نظر آزمایشگاه کنترل کیفیت کارگاه سازنده ملات تر قرار می گیرند. این روش برای استفاده در حجم های بالا مقرون به صرفه است و معمولا در ساخت پی ساختمان ها، ستون ها، سقف مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش میکسرها وظیفه حمل ملات را برعهده دارند. مشکل دیگر این روش آن است که می بایست فاصله پر کردن میکسر تا استفاده در محل کارگاه ساختمانی کم باشد (حدود یکساعت) تا خاصیت های ملات تر حفظ شود و ملاتی استاندارد مورد استفاده قرار گیرد ولی در شهرهایی مانند تهران که ترافیک بالایی دارند رعایت این شرط بسیار دشوار می باشد و یا در بسیاری از شهرها و به خصوص روستاهای کشور ایران ممکن است نزدیکترین کارگاه ساخت ملات با محل ساخت ساختمان ساعت ها فاصله داشته باشد که عملا استفاده از ملات تر را غیر ممکن می سازد.
در روش سوم که به ملات خشک شهرت دارد مواد اولیه در کارخانه تحت نظارت های دقیق پیمانه و با یکدیگر مخلوط می شود و تحت نظارت های کنترل کیفیت قرار میگیرد و بصورت خشک در پاکت و یا فله با پر کردن سیلو تحویل مشتری نهایی میگردد و در محل کارگاه به هر میزان که مورد نیاز است با نسب مشخصی از آب مخلوط می شود و مورد استفاده قرار میگیرد.

این نوع ملات با نام‌های ملات پیش مخلوط شده یا ملات نیمه آماده نیز یاد شده است، مخلوط‌هایی که در کارخانه آماده می‌شوند به دو صورت کیسه‌ای و فله‌ای برای فروش تولید می‌شوند و برتری قابل‌توجهی نسبت به ملات های سنتی و کارگاهی دارند.

مواد تشکیل‌دهنده این نوع ملات ها نسبت به کاربرد و شرایط اقلیمی محل مصرف متفاوت است، این مواد عبارت‌اند از:

1. انواع سیمان پرتلند (و سیمان پرتلند سفید)
2. انواع سیمان‌های آمیخته (سیمان پرتلند پوزولانی، سیمان پرتلند پوزولانی ویژه، سیمان پرتلند سرباره‌ای، سیمان پرتلند ضد سولفات، سیمان بنایی، سیمان پرتلند آهکی و…)
3. انواع مواد افزودنی معدنی (پوزولان های طبیعی و مصنوعی)
4. آهک هیدراته
5. انواع سنگ‌دانه‌های طبیعی و مصنوعی (شامل سبک دانه‌ها)
6. انواع مواد افزودنی شیمیایی (شامل مواد پلیمری)
7. انواع فیلرها
8. رنگ‌دانه‌ها
9. الیاف

برتری ملات خشک آماده:

ملات‌های خشک دارای مزایای فراوانی هستند که در ادامه آنها را نام می‌بریم، در ضمن امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا از ملات‌های خشک به‌جای شیوه سنتی تهیه آن استفاده می‌شود که ضمن بهبود کیفیت خروجی در زمان نیز صرفه‌جویی می‌شود.

• استفاده آسان و سریع
• تولید در محیط کنترل‌شده و ابزار دقیق
• موجود در حجم‌های موردنیاز
• پایین آمدن پرتی مصالح
• حمل‌ونقل آسان (کیسه و فله)
• کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت
• انطباق با انواع استانداردهای ملی و جهانی